In het artikel “Deventer Joden en de ‘Deventer Vereniging’” op de website van de Nederlandse Kring voor Joodse Genealogie staat een foto van een groep Palestinapioniers in Deventer. De foto is in 1940 gemaakt en toont deze 24 ‘chaloetsim’ op het dak van het verenigingsgebouw Beth Chaloets.
Nathan Mageen en Hans Mogendorff publiceerden deze foto in hun in 2003 verschenen boek “Van Zonsondergang tot Dageraad” en slaagden er in de meesten van de afgebeelde pioniers te identificeren. Van zeven van hen lukte dat niet. Zij bleven naamloos.
Dat betrof ook de jongen die in de derde rij het meest rechts op de foto staat. De jongen in het witte overhemd met zijn handen op de rug. Dat zoveel jaar na dato niet iedereen herkend werd, zal niemand verbazen. Toch is het ons gelukt de identiteit van deze pionier te achterhalen. Wij herkennen hem als de onderduiker bij de familie Weitkamp in het Overijsselse Heemse. Die jongen was de toen 19-jarige Philipp Heilbronn (1921-1981) uit het Duitse plaatsje Lengerich.
In 1995 publiceerde de Historische Vereniging van Hardenberg een artikel over het verzetsverleden van Hermann (Henk) Weitkamp (1920-1995).[1] Daarin vertelde Weitkamp over de Joodse onderduiker uit Duitsland die vanaf de zomer van 1943 tot aan de Bevrijding op de boerderij van zijn ouders verbleef. Bij het artikel werd een pasfoto afgedrukt die deze onderduiker in de jaren vijftig naar hem gestuurd had. Die onderduiker was Phillip Heilbronn, die na de oorlog naar de Verenigde Staten was geëmigreerd. Zij hebben hun hele leven contact met elkaar onderhouden.
Wij weten dat Phillipp Heilbronn in januari 1939 uit Duitsland naar Nederland vluchtte en in Deventer de opleiding van Palestinapionier volgde. De vergelijking van de pasfoto met de groepsfoto toont volgens ons onmiskenbaar aan dat het om een en dezelfde persoon gaat. De gelijkenis van het markante gezicht op beide foto’s is overtuigend.
Wie was hij en hoe kwam hij in Deventer en later op zijn onderduikadres in Heemse terecht? Die vragen beantwoorden wij in een aantal artikelen. Maar het gaat niet alleen over hem. Het gaat ook over zijn ouders, zijn broers en zusters, die allen hun geboorteland ontvluchtten. Zijn vader overleefde de Shoah niet, hij werd in Auschwitz vergast. De overige gezinsleden overleefden wel. Een jongere broer ontkwam naar Cuba, de anderen hebben de verschrikkingen van de concentratiekampen Westerbork en Theresienstadt doorstaan.
[1] C. Lina: H.H. Weitkamp, Van overheersing en verzet. P. 56
In: H.H. Weitkamp, Van overheersing en verzet. In : Rondom den Herdenbergh 1940-1945 Hardenberg 1995 p. 50-74.
Reactie plaatsen
Reacties